Her Film Sanat Mıdır?

Sinema, Fransızca “Cinématographe” sözcüğünün kısa biçimi olan “Cinéma”dan gelir. Anlamı ise sözlükte “Kamera aracılığıyla elde edilmiş görüntülerin bir ışık yardımıyla beyaz bir perdeye yansıtılarak ‘film’ adı verilen sesli veya sessiz hareketli görüntüler elde edilmesi” olarak geçer.

Sinema’nın bir sanat olduğuna dair herkes hemfikirdir. Ancak özellikle son yıllarda bu durum biraz farklılık kazandı ve şu ilginç soru çokça karşımıza çıkmaya başladı “Her Film Sanat Mıdır?”
Bu sorunun cevabını verebilmemiz için öncelikle “Sanat”ın ne olduğunu anlamamız gerekiyor. Sanat, bir duygunun, düşüncenin, tasarımın vb anlatımında kullanılan yöntemdir. Yani karşısında ki kişiye bir şeyler anlatmaya çalışan eserdir de diyebiliriz. Tolstoy sanat kelimesini şöyle tarif eder: “Sanat, sanatçının ruhunun sırlarını tespit ettiği ve herkes için ortak olan bu sırları insanlara gösterdiği bir mikroskoptur” İnsanlara bir şeyler aktarmak sanatsal filmlerin asıl amacıdır.

Günümüzde filmlerde “Sanat Filmi” yada “Gişe Filmi” gibi tabirlerle gereksiz bir ayrılma yapılıyor. Sanat filmleri yukarıda verdiğimiz tanımın tam olarak karşılığı olabilir çünkü sanat filmi dediğimiz filmlerde her sahnede kullanılan renk tonu, müzik, arkaplan aksesuarlarına kadar herbiri ayrı bir anlam ifade eder. Ancak günümüzde ki gişe filmlerinde bu pek görülmez. İzleyiciye bir fikir beyan etmek yerine sadece para kazanmak için çekilen birçok filmin olduğu da inkar edilemez. Peki sinema bu hale nasıl geldi? Bana göre bunun en büyük nedeni, insanların sinemayı sanat çalışması olarak değil de eğlence aracı olarak görmeleri. Yorucu bir günün ardından uyumadan önce kafa dağıtmak icin yada arkadaşlarla birlikte gülüp eğlenmek için yapılan bir aktivite haline geldi sinema. “Zaten sabahtan akşama kadar kendi sıkıntılarıma kafa patlatıyorum. Birde filme mı kafa yorayım” düşüncesi, bizi filmleri “Sanat Filmi” yada “Gişe Filmi” gibi tabirleri üretmeye götürdü.
Sanat filmleri tamam da, diğer filmler sanat mı o halde? Tabii ki hepsinde ayrı bir uğraş ve ayrı bir amaç olduğu için hepsi birer sanat eseri olarak kabul edilebilir. İnsanları güldürmek de bir sanattır, içlerindeki duygusallığı ortaya çıkartmakta… Ama sonuç olarak “Her Film Sanat Mıdır” sözüne verebileceğimiz en güzel cevabın şu olacağını düşünüyorum:

Her film sanattır ama her film sanat filmi değildir.

Polonyalı yönetmen Krzysztof Kieślowski’nin filmlerin yapım amacı ile ilgili söylediği çok güzel bir söz vardır

“Dünyayı kurtaracak olan şey filmler değil, o filmleri izleyecek olan insanlardır”